कथा: कार्यकर्ता

निर्वाचनको समय नजिकै आइसक्दा समेत आफुले उम्मेद्वारी पाउने नपाउने भन्ने कुराको निर्क्यौल नहुँदा नेता आनन्दरामले पार्टीमा बबाल मच्चाउन थाल्यो । आफूले टिकट पाए पार्टी भित्रका युवा पुस्ताको सम्मान हुने, पार्टी अझै सुदृढ र लोकप्रिय हुने जस्ता तर्कहरु अघि सारेर आफूलाई उम्मेदवार बनाउन नेतृत्व समक्ष दबाब दिइरहेको थियो । उसको अनुरोधजन्य दबाबले पटक्कै काम नगरेपछि आफ्नो पार्टीबाट निर्वाचन क्षेत्रमा खडा हुने आधिकारिक उम्मेदवारलाई हराईदिने भनेर उसले अलि धम्कीपूर्ण दबाब पनि दिन थालेको थियो ।

यतिले पनि सकारात्मक परिणाम आएन । अब उ षड्यन्त्रको तरबार बोकेर जिल्ला र केन्द्र धाइरहेको थियो । उसको मनमा बेचैनीको हुरी चल्न थालेको थियो । अनि उ अन्तिममा पार्टीलाई ठूलै रकम चन्दा दिने आशयको अन्तिम अश्त्र बोकेर पार्टी नेतृत्व कहाँ पुग्यो । उसको कुरा सुनिसकेपछि पार्टी अध्यक्ष मुसुक्क हाँसे र आनन्दरामको काँधमा धाप मार्दै साउतीको स्वरमा भने, “कति ढिलो कुरा बुझेको तपाईंले ? तर केही छैन । म मिलाउँला ।”

यताउता हेरेर फेरि भने, “कहिले सम्म हुन्छ नि व्यवस्था ? ”
अध्यक्षको आशय बुझेपछि उ निकै नै उत्साहित भयो । उसले कृतज्ञ नेत्रले अध्यक्षलाई हेर्दै भन्यो, “व्यवस्था भैसकेको छ अध्यक्षज्यू ! अहिल्यै टक्र्याउं कि ! टिकट चाहीं पक्का हुनुपर्छ नि !” यति भनेर उ निकै बेर हाँस्यो । आफ्नो गाडीमा रहेको ब्रिफकेस लिएर आउनू भनेर उसले मोबाइलमा कसैलाई आदेशपूर्वक भनेपछि उ र अध्यक्ष बैठक कोठाबाट भित्री गुप्ती कोठामा पसे ।

केहीबेरमा हातमा ब्रिफकेस बोकेको, आँखामा कालो चस्मा र शीरमा छत्रे टोपी लगाएको अधबैंसे पुरुष बैठक कोठामा आइपुग्यो । अध्यक्षको निजी सहायकले उसको हातबाट ब्रिफकेस लियो र आगन्तुकलाई बाहिरै फर्काइ दियो । अब ब्रिफकेस पनि गुप्ती कोठामै आइपुग्यो ।

अध्यक्ष संगको गोप्य भेटघाटपछि उ बाहिरियो र सडकमा आयो । उसैलाई पर्खिरहेको जीपमा आसन जमायो र सिधै आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रतिर रमाना भयो । यतिखेर उ जीपको कुर्सीमा बसेर संसदको कुर्सीमा बसेको सपना देख्न थालेको थियो । मनभरि उठेको सन्तुष्टीको लहरमा लहरिंदै उ जिल्ला आइपुग्यो ।

आनन्दरामले रोजेकै संसदीय निर्वाचन क्षेत्रबाट टिकट पाएपछि उ भन्दा पुराना, लोकप्रिय र जुझारु नेताहरु आश्चर्यचकित भएका थिए । उनीहरु निराश पनि देखिए ! चोक चोक, चिया पसल, भट्टी चारैतिर उसैको चर्चा थियो ।

“होइन, कसरी पायो हँ आनन्दरामले संसदको टिकट ? ”
उ भन्दा पुराना, जनतामा भिजेका लोकप्रिय नेताले अवसर नै पाएनन् । पार्टीका अध्यक्ष र केन्द्रीय नेताहरुसंग नजिक मानिएकाले समेत उम्मेद्वारी नपाएको अवस्थाले कार्यकर्ताहरु निराश थिए । उ परिचित नेता थिएन । उ जनतामा लोकप्रिय पनि थिएन । गाउँका मानिसहरुले उसलाई केही समयअघि सम्मको काठ तस्कर र माफियाका रुपमा बुझेका थिए । उ आफ्नै पार्टीका कार्यकर्तासंग पनि नजिक थिएन ।

चुनावको दिन नजिकिएपछि उसले दश बाह्र वटा जीप भाडामा लियो र बीस पच्चीस जना जति मुन्द्रे र जगल्टेहरू जम्मा पारेर चुनाव प्रचार प्रसार अभियानमा लागेको थियो । अब जीपमा बसेर मुन्द्रेहरुले उसको प्रचार गर्न थाले । एउटा झ्याप्ले चिच्च्यायो “भोट कसलाई ? ” अन्य मुन्द्रेहरूको कोरस स्वर गुन्जियो , “आनन्दरामलाई !”
मुन्द्रेहरुका गाडी गाउँमा कुइरीमण्डल धुलो उडाउँदै यता र उता दौडिरहेका हुन्थें । ती गाडीमा बज्ने हिन्दी गीत र कर्कसध्वनी सुनेर गाउँलेहरूले कान थुन्न थालेका थिए ।

चुनाव प्रचार प्रसारमा खटिएका कार्यकर्ताहरूलाई आनन्दरामले जीप भित्रै कुखुराका साँप्रा टोक्ने र बियरको बिर्को खोल्ने सुबिधा उपलब्ध गराउँदै आएको थियो । यस्तो सुविधाले गर्दा जिल्ला भरिका मुन्द्रे र झ्याप्लेहरू उसका खाँटी कार्यकर्ता बनिसकेका थिए । मात्तिएको स्वरमा उनीहरु जिन्दावाद र मुर्दावादका नारा लगाउँथे अनि घरिघरि आफ्नो नेताको गुणगानमा समय खर्चन्थे ।

उसको चुनाव प्रचार अभियान देखेर अरू उम्मेदवारहरू एकातिर खुसी भैरहेका थिए भने अर्कातिर सशङ्कित पनि थिए । खुसी यस हिसाबले कि उनीहरू जनताको मन जितेर घरघर भोट मागेर हिँडेका थिएनन् । सडकमा धुलो उडाएर जनतालाई आतङ्कित बनाउँदै बियरको मातमा मुन्द्रेहरूले जीपको छतबाट चिच्च्याएर भोट माग्दैमा भोट पाइन्न भन्नेमा विपक्षीहरू ढुक्क थिए । आफ्नो प्रचारप्रसारमा मुन्द्रेहरूको अभावले भने उनीहरूलाई खल्लो बनाएको थियो । बियर र कुखुराको साँप्रा छोडेर कुन मुन्द्रे जाओस् विपक्षीको चुनावी प्रचारमा ? आनन्दरामसंग पो तस्करी गरेर कमाएको अकूत धन थियो । त्यसैले जिल्लाभरिका मुन्द्रे र आवाराहरु उसका यार भए ।

चुनाव अझ नजिकियो । मुन्द्रेहरू अझै बढे । जीपहरू अझै थपिए । लाउडस्पिकरहरू पनि अझै थपिए । उसले मुन्द्रे कार्यकर्ताहरूको खान्की र पकेटखर्च पनि बढाई दियो । कार्यकर्ताको मनोबल बढेकाले उनीहरूले अझै जोडजोडले आनन्दरामको जयगान गर्न थाले ।
उसको निर्वाचन क्षेत्र निकै गुन्जायमान भैरहेको थियो । जीपको छतमा राखिएका माइकहरुले एउटा कुरा सधैं भन्ने गर्थे ।

“आनन्दराम जिन्दावाद !! आनन्दरामलाई भोट दिनुस् !”

माइकहरूले आनन्दरामलाई भोट दिनुस् त भन्थे तर भोट किन दिनु पर्ने हो त्यो चाहीं भन्दैनथे । तर पनि जनताले आफूलाई भोट दिएर जिताउनेमा उ ढुक्क थियो ।

अब मतदानको दिन आउन तीन दिन मात्र बाँकी थियो । अब उसका जीपहरू दगुर्न छाडे । माइकहरू बन्द भए । निर्वाचन आचार संहिताले रातो बत्ती बालिसकेको थियो ।

उसले मुन्द्रेहरुलाई सोध्यो , “के छ केटा हो चुनावी हालखबर ? जितिन्छ नि ?”
मुन्द्रेहरुले बस्तुस्थिति बताए , “मज्जाले जितिन्छ । हाम्रो प्रतिस्पर्धामा आउन सक्ने उम्मेदवार कोही छैन दाइ । विपक्षी पार्टीका उम्मेदवार रघुबीर पनि हामी भन्दा धेरै पछि छन् ।”
उनीहरूले फेरि थपे , “अलिअलि पैसा पनि बाँड्नु पर्ला दाइ ।”

मुन्द्रेहरूका हात हातमा लाख लाखका थाकहरूथपिंदै गए । अब टोल टोलमा खसी, राँगा, बंगुर, कुखुरा काटिन थाले । चोलो, सारी बाँडिए । सर्ट, पाइन्ट बाँडिए । यी सबैमा आनन्दरामको नाम जोडिएकै थियो । उ दिउँसोको सट्टा राती राती प्रचार प्रसारमा हिडिरहेको थियो । उसका कार्यकर्ताहरूले जनताहरूलाई आश्वासनको चेक र नगद बाँडेर प्रलोभनको खोरमा थुन्ने प्रयास गरिरहेका थिए ।

देशैभरि चुनाव भयो । उसको निर्वाचन क्षेत्रमा उत्साहपूर्वक मत खस्यो । झन्डै त्रियासी प्रतिशत । उ खुसीले यताउता दगुरिरहेको थियो । विजयको माला लाउन उ व्यग्र भएर पर्खिरह्यो ।

मतगणना पनि शुरू भयो । आनन्दराम नतिजाको पर्खाईमा छटपटिएको थियो । मुन्द्रेहरूका हात हातमा रहेका माला र अबिरतिर उसको ध्यान थियो । उ कतिखेर मुन्द्रेहरूले आफूलाई बधाई दिंदै अबिर र माला लगाइदेलान् भनेर रोमान्चक पनि भैरहेको थियो । मुन्द्रेहरू भने अबिर र माला आफ्ना काखमा राखेर कुखुराका फिला टोक्दै थिए ।

मतगणनाको नतिजा आयो ।
बियरको मातमा एउटा मुन्द्रे करायो , “यो जीत कसको ?”
मुन्द्रेहरूको लर्बरिएको कोरस स्वर गुन्जियो , “रघुबीरको !”

मत परिणाम आइसकेछ । उसले भन्दा पहिले त मुन्द्रेहरूले थाहा पाइसकेछन्। उनीहरू त अबिर र माला बोकेर रघुबीरतर्फ दौडिए । आनन्दराम एक टकले हेरिरहेको थियो तर केही बुझ्न सकिरहेको थिएन ।

मुन्द्रेहरू रघुबीरलाई काँधमा बोकेर जयकारको ध्वनी निकालेर विजय जुलुसमा सामेल भैसकेका थिए । तर अफसोच ! आनन्दरामको आँशु पुछिदिन र उसको दुखमा साथ दिन उसको परिवार बाहेक एउटा पनि मुन्द्रे बाँकी थिएन ।

– लीलाराज दाहाल
बागमती ११, कर्मैया, सर्लाही