हरिश कल्पितको ‘ग्याब्रियले’ सुन्दर कथासङ्ग्रह

हरिश कल्पितको ‘ग्याब्रियले’ सुन्दर कथासङ्ग्रह
– कुमार काफ्ले

भनिन्छ, मानव जीवनसम्बद्ध घटनामा आधारित स्वतन्त्र शिल्प विधिविधान मा आवद्ध कथा साहित्यको स्वयंपूर्ण र अखण्ड विधा हो । यसको विषयविस्तार जीवनजगतको कुनै एक घटना, विचार, परिस्थिति अथवा भावनासम्म सीमित हुन्छ ।

सधैं हसमुख, चुलबुले स्वभाव भएका रसिक कथाकार हरिश कल्पितको २०५७ सालमै ‘आस्था’ कथासङ्ग्रह प्रकाशित भइसकेको रहेछ । २० वर्षपछि प्रकाशित ‘ग्याब्रियले’ (२०७७) मा १३ थान प्रेमिल कथा छन् । मैले भने २०८१ सालमा पढ्ने अवसर पाएँ ।

उनका कथामा नेपाल र जापानका शहरिया जनजीवनमा घट्ने घटनाहरू, प्रेमसम्बन्ध, मिलन र विछोडका कहानीहरू पाइन्छन् । हुन पनि मानव जीवन, प्रकृति, प्रेम र समाज नै कथा श्रृङखला त हो । कथाकार हरिश कल्पित आफ्ना कथामा मानवीय समस्याको चित्रण, सुधारको सङ्केत र सन्देश दिन्छन् । यिनका कथामा समसामयिक पारिवारिक, सामाजिक र मानवीय मूल्य मान्यतामा देखिएका विकृति विरुद्ध शङ्खघोष गरिएको पाइन्छ ।

पहिलो कथा ‘मोहभङ्ग’
एउटा पारिवारिक कथा हो जसमा बालविवाह गरेर भित्रिएकी लक्ष्मी, उनको श्रीमान गोपाल र देवर देउरानीबिचको कलह छ । त्यो किसान परिवारकी मियो सुवेदार्नी आमाको देहावसानपछि ससानो निहुँमा कलह शुरु हुन्छ । निसन्तान लक्ष्मी र गोपालले घर त्याग्न लागेको कारुणिक दुःखान्त छ कथामा ।

दोस्रो कथा ‘बिहे’ स्वास्थ्य चेतना जगाउने नैतिक कथा हो । दिदीबहिनी असिमा र अमिनाको मधुर सम्बन्ध, ईर्ष्या आदिबाट शुरु र विकसित हुँदै गएको कथानक बहिनी अमिनाको जीवनसाथी जो खाइलाग्दो र आकर्षक व्यक्ति थियोे; उसलाई एड्स भएको छ । बेलैमा होस नपुर्याउँदा दम्पतीलाई नै एड्स लाग्छ । एड्स पीडितलाई पनि मायाको खाँचो छ र बिहे गर्नुअघि धनसम्पत्ति होइन स्वास्थ्यावस्था हेर्नुपर्छ भन्ने सन्देश दिएको छ कथाले । ५० को दशकमा लेखिएको भएर होला यस कथामा एचआईभी पोजिटिभ नभनेर सिधै एड्स भनिएको छ ।

‘पुष्पलता’ र ‘भ्रमजाल’ फिल्मी शैलीका प्रेमकथाले भरिएका छन् । प्रेम एउटासँग बिहे अर्कैसँग भएको छ दुवै कथामा । कथामा ट्वीष्ट ल्याउन खप्पिस छन् हरिश । कथामा लुसुक्क प्रेम छिराउनु उनको विशेषता जस्तै लाग्छ ।

‘उहाँहरू आउनुभो मम्मी ?’ कथामा द्वन्द्वमा हुन लागेको जीवनसाथी गुमाएकी गृष्माको अमर प्रेमकथा छ । पति छउञ्जेल परिवारका सबैले माया गर्ने र दुर्घटनामा (जुनसुकै कारणले) पति गुमाउँदा एकल महिलालाई हेर्ने दृष्टिकोण र गर्ने फरक व्यवहारले ग्रसित समाजको मनोविज्ञान छ कथामा ।

‘मोहजाल’ मा जीवन दर्शन छ । पुस्तौनी सम्बन्ध देखाइएको छ । विदेशिएका सन्तान छन्, तिनले अनेक हण्डर खाएपछि स्वदेश फर्किन्छन् । माया, मोह, वियोग र पारिवारिक सम्बन्धको मार्मिक कहानी छ ।

सङ्ग्रहको शीर्षकथा ‘ग्याब्रियले’ फरक भूगोल र संस्कारका थोमस अनि मिकाबिचको प्रेमकहानीको दु:खद अन्त्य भएको सशक्त र सुन्दर कथा हो ।

‘मेरी प्यारी छोरी’ मा छोराछोरीबिच गरिने विभेद गर्भैदेखि शुरु हुने पिछडिएको समाजको चित्रण छ । गर्भमा छोरी भएको थाहा पाएर एवोर्सन गर्न खोज्ने आमा र शिक्षित बाउको संवाद, पूर्वदिप्ती आदिले कथा मार्मिक बनेको छ ।

त्रिपक्षीय प्रेमसम्बन्धको कहानी हो ‘बधाई छ देवयानी।’ आफूले मन पराएकी देवयानी आर्यनसँग र देवयानीको साथी सर्बानीसँग गर्नुपर्ने बिहेको प्रस्तावले कथा रोमाञ्चक बनेको छ ।

‘कृष्ण सर’ आफ्नै विद्यार्थीको दिदीसँगको आत्मीय सम्बन्ध, उनैसँग बिहे र क्यान्सरजस्तो भयानक रोगले थलिएका कृष्ण सरको कहानी हो । कृष्ण सर निम्नवर्गको प्रतिनिधित्व गर्छन् भने सुशीला उच्च घरानाकी छोरी हुन् । प्रेमको कुनै सिमा हुन्न भनेर पुष्ट्याइ गरेको छ यो कथाले ।

‘अनिमा’ विवेक र अनिमाको अजम्बरी प्रेमकहानी हो । विवेक दुर्घटनामा पर्छ, मर्छ । सुन्दर संसार भताभुङ्ग हुन्छ, अनिमालाई परिवारले अपहेलना गर्छन् । सानो छोरोसँगै माइतीघर फर्किन्छिन् । सुशान्तले प्रेमप्रस्ताव राख्छ । उनी विवेकको तस्वीर हेर्दै रुन्छिन्, नाबालक छोरो सुभाषले बालसुलभ प्रश्न गर्छ आमालाई । मर्मस्पर्शी कथा छ ।

केईको सेनसेई’ मूलतः जापानी संस्कार र संस्कृतिको कहानी हो ।

अन्तिम कथा ‘एडमको प्रेम’ जापानको पृष्ठभूमिमा रचित एडम र एलेक्सबिचको समलिङ्गी प्रेमकथा हो । जापान समलिङ्गी प्रेममा अनुदार रहेको र आफ्नो प्रेम सफल पार्न जापान छोड्दै गरेको एडमको मार्मिक कथा छ ।

हरिश कल्पित जीवन र समस्त जगतमा प्रेम देख्छन् । हरेक कथामा प्रेम प्रसङ्ग जोडिएका छन् तर ती अश्लील छैनन् । उनका कथामा ट्वीष्ट भेटिन्छ । कथालाई क्लाइमेक्समा पुर्याएर पाठकलाई तीव्र संवेग उत्पन्न गराउने उनको आफ्नै श‌ैली छ । उनका कथाले तीव्र संवेदना उत्पन्न गराइ पाठकको मन, हृदय र बुद्धिलाई झङ्कृत बनाउँछ । बिम्ब र प्रतीकको प्रयोगमा केही कञ्जुस्याईं गरेको देखिए तापनि हरिश कल्पितका कथाहरू प्रभाव र प्रस्तुतिका हिसाबले अब्बल रहेका छन् । मलाई ग्याब्रियले नेपाली र जापानी मन ज‍ोड्ने सुन्दर कथाहरूको पठनीय सङ्ग्रह लाग्यो ।

= ‘हरीश कल्पित’का दुवै कथा सङ्ग्रह ( आस्था – ग्याब्रियले ) भित्र संग्रहित कथाहरू ‘हाम्रो कथा घर’को YouTube च्यानलमा पनि सुन्न सकिन्छ।