कविता: भ्रम

सुशील लामा

म मेरै को हुँ भनेर जान्न खोजेको
वर्षौंवर्ष भइसक्यो ।
न चिन्न सकेँ,
न बुझ्न सकेँ,
न पर्गेल्न सकेँ,
न आफूलाई आफ्नो परिभाषाले
परिभाषित गर्न सकेँ ।

यस्तो भ्रमको नदीमा
अन्योल गन्तव्य ताकेर बग्दै गर्दा,
एउटा आल्लारे ठिटो छेउमा आएर भन्छ –
“तिमी मेरो बा ।”
अर्की एउटी सानी केटी आएर भन्छे –
“तिमी मेरो बा ।”
वर्षौंदेखि जिन्दगीको जुवामा
सँगसँगै नारिएर हिँडेकी,
आधाउधी जीवन व्यतीत गरिसकेकी
एउटी पाकी महिला भन्छिन् –
“तिमी मेरो पति ।”
जीवनको भोगचलन खर्लप्पै भ्याइसकेका
एक जोडी वृद्ध दम्पती भन्दैछन् –
“तिमी हाम्रो छोरा ।”
त्यस्तै–त्यस्तै धेरै थरीका,
धेरै साइनोको जुइनो बोकेर
आएकाहरूको नजरमा
म के–के मात्रै होइन ?
म के–के मात्रै हुँ ?

कति ठूलो भ्रममा छौँ हामी !
भ्रमको तराजुमा जोखेर अमूर्त विश्वास
बाँचिरहेको छ ।
हाँसिरहेको छ ।
हे राम !
हे शिव !!
हे बुद्ध !!!
हो चाहिँ के म ?
हो चाहिँ को म ?
म जीवन हो कि जीवन मेरो ?
जीवन भनेको के हो ?

दुई विपरीत लिङ्गीबीच प्रेम भयो,
गरियो जन्ती,
बनाइयो सन्तान,
फेरिए सन्तोषका सासहरू,
भोगियो सुख–दुःख,
पर्खियो मृत्यु,
मर्यो,
अनि अन्त्य भयो ?
के यति मात्रै हुनु नै जीवन हो ?

म हुनुमा कसलाई लाभ हुन्छ ?
कसलाई हानि हुन्छ ?
या कसैलाई यी दुईटै हुँदैन ?
म त असमञ्जसमा परेको छु ।
हुँ चाहिँ के म ?
अर्थात् जीवन–
हुँ चाहिँ कसको म ?

दाबी गरेकाहरूको दामासाही भागमा बाँडिने
जिउँदो मासुको थुप्रो हुँ कि ?
गजाङगुजुङ भएको, थोत्रिँदै गरेको
झुत्रो सपनाहरूको पोको हुँ कि ?
या भ्रमको पिरामिड ?