संस्मरण: कथाकार शुषमा चित्रकारप्रति

प्रेरणा
कथाकार शुषमा चित्रकारसँग मेरो पहिलो भेट हुँदा मेरो पहिलो कृति ‘पिङ्गाई’ भर्खँर–भर्खँर प्रकाशित भएर आएको थियो ।

उहाँ र म (अरू कवि–लेखकहरूसहित) त्यसबेला तत्कालीन ‘पेन लभर्स इन नेपाल’ले काठमाडौँको सुन्दरीजलमा आयोजना गरिएको ‘कविता गीत गजल’ शीर्षक ब्यानरको एउटा साहित्यिक कार्यक्रममा सक्रिय सहभागी हुनपुगेका थियौँ । त्यसै कार्यक्रममा मैले मेरो प्रकाशोन्मुख कृति ‘प्लिक्सी’बाट ‘मेरो बाल्यकाल’ शीर्षक कविता पहिलो पटक वाचन गर्ने सौभाग्य पाएको थिएँ ।

‘पेन लभर्स इन नेपाल’मा वाचित ‘मेरो बाल्यकाल’ शीर्षक मेरो उक्त कविताको कथाकार शुषमाले खुलेरै प्रशंसा गर्नुभएको थियो । उहाँको प्रशंसालाई मैले प्रेरणाको रूपमा लिएको थिएँ ।

प्लिक्सी

‘प्लिक्सी’ प्रकाशित भएर आएको केही समयपछाडि मैले कथाकार शुषमा चित्रकारलाई फोनमार्फत सम्झिएँ । उहाँले उत्साहित हुँदै सुनाउनुभयो, ‘ईश्वर भाइ, म कार्यरत अफिस जावलाखेलको स्टाफ कलेजमा हो । भोलि बिहानीपख त्यहीँ आउनू । म तपाईँलाई पर्खिबसेको हुनेछु ।’

नभन्दै उहाँ कार्यरत जावलाखेलको अफिसमा म पनि उत्साहित हुँदै पुगेँ ।

भेटेलगत्तै मैले उहाँलाई ‘प्लिक्सी’ दिएँ । उहाँले ‘प्लिक्सी’लाई प्रेमपूर्वक सुमसुम्याउन थाल्नुभयो ।

लेखकीय

एक दिन दिउँसोपख कथाकार शुषमा चित्रकारले फोनमा साह्रै भावुक भएर भन्नुभयो, ‘ईश्वर भाइ, तपाईँको प्लिक्सी पढेँ । मैले आँसु थाम्न सकिनँ । किप इट अप !’

उहाँले त्यसो भनिरहँदा मैले ‘प्लिक्सी’मै प्रकाशित भएर आएको ‘प्लिक्सी, म र टौमढी’ शीर्षक मेरो लेखकीय भूमिकालाई तुरून्तै सम्झिँहालेँ–

प्लिक्सी र म बालसखा । दाइ–बहिनी पनि ।
टौमढीको बार्दलीमा कहिलेकाहीँ म रोइदिँदा उनले आँसु पुछिदिन्थिन् र भन्थिन्, ‘दादा, म छु नि !’
आज उनी मछेउ भइदिएकी भए; बेलाबखतमा बगेका मेरा आँसु पुछिदिन्थिन् कि !

धुकधुकी

कथाकार शुषमा चित्रकारसँग परिचय हुनुअगावै मधुपर्क, गरिमालगायतका केही साहित्यिक पत्रपत्रिकाहरूमा मैले उहाँका लेख–रचनाहरू नियमित पढ्दै आइरहेको थिएँ ।

पछि मैले उहाँको ‘नयाँ साथी’ (बालकथासङ्ग्रह) उहाँमार्फत नै पढ्न पाएको थिएँ ।

भेटका क्रममा एकबिहान उहाँले मलाई प्रेमपूर्वक उहाँको ‘नेपाल हाइकु केन्द्र’ (नेहा), काठमाडौँबाट प्रकाशित ‘आराध्य’ (हाइकुसङ्ग्रह) उपहारस्वरुप दिनुभयो ।

उहाँको ‘आराध्य’ (हाइकुसङ्ग्रह) भित्रको एउटा हाइकुमा गएर म टक्क अडिएँ–

भेटघाटमा
बढेको धुकधुकी
तिम्रो कि मेरो ?

अनुवाद

कथाकार शुषमा चित्रकारको ‘नयाँ साथी’ (बालकथासङ्ग्रह) भित्रको ‘कमिलो’ शीर्षक बालकथालाई तामाङ भाषामा अनुवाद गरेर म तामाङ बालसाहित्य अनुवाद क्षेत्रमा प्रवेश गरेको थिएँ ।

उक्त अनूदित बालकथा ‘तामाङ डाजाङ’ (२०७१) साहित्यिक मासिकमा प्रकाशित भएर आएको थियो ।

त्यसपछि मैले निरन्तररूपमा अन्य भाषाका बालसाहित्यलाई तामाङ भाषा–साहित्यमा भित्र्याउने अभियान थालेँ ।

यसैबीचमा मैले ‘द एसिया फाउन्डेसन’, ‘सिर्जनालय’जस्ता संस्थाहरूमा अनुवादक भएर काम गर्ने सौभाग्य पनि मिलेको थियो ।

प्रशंसा

धेरैसमयअगाडि मैले कथाकार शुषमा चित्रकारलाई समर्पित गरेर तामाङ भाषामा एउटा संस्मरण लेखेको थिएँ ।

उक्त संस्मरण ‘तामाङ डाजाङ’ साहित्यिक मासिकमा प्रकाशित भएर आएको थियो ।

त्यही संस्मरण पछि ‘तामाङ न्हाङखोर’, काठमाडौँबाट प्रकाशित ‘वाला सुइटर’ अर्थात् ‘रातो स्वेटर’ (२०७५) र ‘थेबा बुक्स’, काठमाडौँबाट प्रकाशित ‘ल्हुइला गोङमा’ अर्थात् ‘जीवनका पाइला’ (२०७६) शीर्षक मेरो दुई संस्मरणसङ्ग्रहमा पनि क्रमशः प्रकाशित भएर आएको थियो ।

कवि तथा मातृभाषा अभियन्ता यकिना अगाधले कथाकार शुषमा चित्रकारमाथि लेखिएको मेरो संस्मरणको खुलेरै प्रशंसा गर्नुभएको थियो ।

आँसु

म भर्खँर–भर्खँर ‘नेपाल मेडिकल कलेज’, अत्तरखेल, काठमाडौँको ‘मानसिक वार्ड’बाट डिस्चार्ज भएर घर फर्किएको थिएँ ।

धेरैसमयको अन्तरालपछि फेसबुक खोलेँ ।

फेसबुक खोल्नसाथ सुरूमै कथाकार शुषमा चित्रकारको स्टाटस देखेँ ।

स्टाटसमा उहाँले यस्तो लेख्नुभएको थियो–

‘ईश्वर भाइ, किन अचेल सन्चो छैन र ? फेसबुकमा हस्पिटल र तपाईँको बिमारीका कुरा पढेँ, के भएको थियो ? छिट्टैै निको हुनुस् शुभकामना ।’

उहाँको स्टाटस पढ्दापढ्दै आँसु थाम्न सकिनँ । छेउमा होमवर्क गर्न छाडेर स्वीकृति पनि सुक्कसुक्क गर्दै थिइन् ।

मैले सोधेँ, ‘स्वीकृति, तिमी किन रोएकी ?’

मेरो आँसु पुछिदिँदै उनले पनि सोधिहालिन्, ‘अनि, तपाईँचाहिँ किन रूनुभएको नि ?’
त्यत्ति भनेर उनले मलाई धेरैबेरसम्म अँगालीरहिन् ।

– ईश्वर थोकर